Thang nâng người ( hay còn được gọi là xe nâng người làm việc trên cao – tiếng Anh : Area Work Platform ), là một loại máy móc chuyên dụng được thiết kế để nâng người và vật liệu lên các vị trí cao trong các ứng dụng công nghiệp và xây dựng. Các thiết bị này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng hiệu quả công việc, đảm bảo an toàn cho người lao động và tối ưu hóa quy trình làm việc ở độ cao lớn.
Trong phân loại kỹ thuật, các nhà sản xuất thường chia thang nâng người thành hai nhóm chính: thang nâng dạng khớp nối (các dòng xe nâng người boom lifts) và thang nâng người tự hành dạng cắt kéo (scissors lifts). Thang nâng dạng khớp nối bao gồm các loại như Articulating Boom Lifts và Telescopic Boom Lifts, cho phép tiếp cận các vị trí khó với độ linh hoạt cao. Trong khi đó, thang nâng dạng cắt kéo cung cấp diện tích sàn công tác lớn hơn và thích hợp cho các công việc yêu cầu di chuyển theo chiều thẳng đứng.
Các thông số kỹ thuật quan trọng của thang nâng người bao gồm chiều cao làm việc tối đa, tải trọng nâng, kích thước sàn công tác và động cơ điện. Chiều cao làm việc tối đa của thang nâng người cắt kéo có thể dao động từ 6m đến trên 16m tùy thuộc vào model và hãng sản xuất. Tải trọng nâng thường nằm trong khoảng 200kg đến 500kg, phụ thuộc vào thiết kế và mục đích sử dụng của thiết bị.
Quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi vận hành xe thang nâng làm việc trên cao là bước quan trọng không thể bỏ qua, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình làm việc. Quy trình này bao gồm nhiều bước chi tiết, đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về thiết bị và môi trường làm việc.
Bước đầu tiên trong quy trình chuẩn bị là thực hiện kiểm tra an toàn toàn diện. Cần đặc biệt chú ý đến hệ thống thủy lực, bao gồm kiểm tra mức dầu, độ kín của các ống dẫn và xy-lanh, đảm bảo các thanh chéo không bị cong vênh hay biến dạng bất thường.
Hệ thống điện cũng cần được kiểm tra kỹ lưỡng. Đối với thang nâng điện, cần xác nhận dung lượng pin đủ cho ca làm việc, các đầu nối không bị ăn mòn.
Tiếp theo, cần kiểm tra hệ thống điều khiển, bao gồm bảng điều khiển trên sàn công tác và bảng điều khiển mặt đất. Đảm bảo tất cả các nút bấm, cần điều khiển hoạt động trơn tru, không bị kẹt hay hỏng hóc. Đặc biệt chú ý đến nút dừng khẩn cấp, đảm bảo nó hoạt động đúng chức năng.
Việc trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) là bắt buộc khi làm việc với thang nâng người. Điều này bao gồm:
1. Mũ bảo hộ: Yêu cầu người vận hành sử dụng mũ bảo hộ trong quá trình vận hành.
2. Dây an toàn: Đối với yêu cầu làm việc trên độ cao lớn, việc trang bị dây an toàn là điều bắt buộc.
4. Giày bảo hộ: Cần có đế chống trượt và mũi thép bảo vệ.
5. Kính bảo hộ: Bảo vệ mắt khỏi các mảnh vụn có thể rơi từ trên cao.
Việc đánh giá kỹ lưỡng môi trường làm việc là bước quan trọng tiếp theo. Cần xem xét các yếu tố sau:
1. Địa hình: Đánh giá độ dốc, độ bằng phẳng của mặt đất. Đối với thang nâng người tự hành dạng cắt kéo , độ dốc tối đa cho phép thường là 3-5 độ
2. Tải trọng mặt đất: Xác định khả năng chịu lực của bề mặt công tác, đặc biệt quan trọng với các loại thang nâng có trọng lượng lớn như thang nâng người dạng cắt kéo, có tải trọng thiết bị tối đa lên đến hơn 2 Tấn ( Thang nâng người 12m Noblelift SC14H)
Thang Nâng Người Chính Hãng Mới Nhất ( 8m - 10m - 12m - 14m )
3. Chướng ngại vật: Xác định vị trí của các đường dây điện, ống dẫn trên cao, cấu trúc nhà xưởng để tránh va chạm khi nâng và di chuyển.
4. Điều kiện thời tiết: Kiểm tra tốc độ gió, nhiệt độ và độ ẩm. Hầu hết các thang nâng người có giới hạn tốc độ gió tối đa là 12.5 m/s (45 km/h).
5. Chiếu sáng: Đảm bảo khu vực làm việc có đủ ánh sáng, bổ sung thêm hệ thống chiếu sáng nếu cần thiết.
Bước cuối cùng trong quá trình chuẩn bị là lập phương án thực hiện, thi công
1. Xác định vị trí đặt thang nâng: Chọn vị trí sao cho tối ưu hóa phạm vi tiếp cận và giảm thiểu số lần di chuyển thiết bị.
2. Tính toán tải trọng: Xác định tổng trọng lượng của người, dụng cụ và vật liệu sẽ được nâng lên, đảm bảo không vượt quá tải trọng cho phép của thiết bị.
3. Xác định chiều cao làm việc: Đảm bảo chiều cao làm việc tối đa của thang nâng phù hợp với yêu cầu công việc.
4. Lập phương án ứng phó khẩn cấp: Chuẩn bị kế hoạch cứu hộ trong trường hợp xảy ra sự cố, bao gồm việc hạ người xuống an toàn khi thang nâng gặp trục trặc ở độ cao.
5. Phân công nhiệm vụ: Xác định rõ vai trò của từng thành viên trong nhóm, bao gồm người vận hành chính và người hỗ trợ mặt đất.
Bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chuẩn bị này, người vận hành có thể đảm bảo an toàn tối đa và hiệu quả công việc khi sử dụng thang nâng người trong các ứng dụng công nghiệp và xây dựng.
Việc vận hành thang nâng người đòi hỏi sự tập trung cao độ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình an toàn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về các bước vận hành cơ bản, áp dụng cho hầu hết các loại thang nâng người phổ biến trên thị trường.
1. Kích hoạt hệ thống:
- Đảm bảo công tắc khẩn cấp (Emergency Stop) đang ở vị trí nhả.
- Đối với thang nâng điện: Bật công tắc nguồn chính, thường nằm ở bảng điều khiển mặt đất.
- Đối với thang nâng diesel: Kiểm tra mức nhiên liệu, sau đó khởi động động cơ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
2. Kiểm tra hệ thống điều khiển:
- Thực hiện kiểm tra chức năng của tất cả các cần điều khiển trên bảng điều khiển mặt đất.
- Kiểm tra hệ thống cân bằng tự động (nếu có) bằng cách nâng sàn công tác lên một độ cao nhỏ.
3. Chuyển sang điều khiển từ sàn công tác trên cao:
- Một số dòng thang nâng người có chế độ chuyển công tắc chọn từ "Ground Control" sang "Platform Control”
4. Điều chỉnh vị trí làm việc:
- Sử dụng cần điều khiển di chuyển để đưa thang nâng đến vị trí mong muốn.
- Đối với thang nâng người tự hành, duy trì tốc độ di chuyển chậm và ổn định, không vượt quá 0.8 km/h khi sàn công tác đã được nâng lên.
1. Đánh giá địa hình:
- Trước khi di chuyển, quan sát kỹ địa hình xung quanh, đặc biệt chú ý đến các chướng ngại vật trên cao và dưới mặt đất.
- Đảm bảo bề mặt di chuyển phẳng và chắc chắn. Tránh các khu vực có độ dốc vượt quá giới hạn cho phép của thiết bị.
2. Điều chỉnh tốc độ và hướng di chuyển:
- Sử dụng cần điều khiển di chuyển một cách nhẹ nhàng để tránh rung lắc đột ngột.
- Khi cần thay đổi hướng, dừng thang nâng hoàn toàn trước khi điều chỉnh.
3. Định vị chính xác:
- Sử dụng chức năng di chuyển chính xác (creep speed) nếu có để điều chỉnh vị trí cuối cùng.
- Đối với thang nâng có chân chống (outriggers), hạ và điều chỉnh các chân chống để đảm bảo thang nâng ổn định hoàn toàn.
4. Kiểm tra độ ổn định:
- Sau khi định vị, kiểm tra lại độ cân bằng của thang nâng bằng cách quan sát bọt nước trên thiết bị đo mức.
- Đảm bảo tất cả bánh xe (đối với thang nâng tự hành) hoặc chân chống đều tiếp xúc đều với mặt đất.
1. Chuẩn bị nâng:
- Đảm bảo tất cả người và vật dụng trên sàn công tác được phân bố đều để tránh mất cân bằng.
- Kiểm tra lại tổng trọng lượng trên sàn không vượt quá tải trọng cho phép của thiết bị.
2. Thực hiện nâng:
- Sử dụng cần điều khiển nâng một cách từ từ và đều đặn.
- Đối với thang nâng dạng boom, điều chỉnh góc boom và độ dài boom một cách đồng thời để đạt được vị trí mong muốn.
- Với thang nâng cắt kéo, nâng sàn công tác lên từ từ, đảm bảo cơ cấu cắt kéo mở ra đều đặn.
3. Duy trì ổn định ở độ cao:
- Khi đạt độ cao mong muốn, kích hoạt phanh (nếu có) để giữ vị trí.
- Đối với một số model thang nâng hiện đại, hệ thống tự động duy trì vị trí sẽ được kích hoạt.
4. Thao tác làm việc trên cao:
- Di chuyển cẩn thận trên sàn công tác, tránh tạo ra chuyển động đột ngột.
- Luôn duy trì ba điểm tiếp xúc với sàn công tác hoặc lan can bảo vệ.
- Không tì, dựa hoặc đẩy vào các cấu trúc bên ngoài thang nâng.
5. Hạ sàn công tác:
- Trước khi hạ, đảm bảo khu vực phía dưới thang nâng không có người hoặc vật cản.
- Sử dụng cần điều khiển hạ một cách từ từ và đều đặn.
- Đối với thang nâng dạng boom, thu ngắn boom trước khi hạ để tránh va chạm với các chướng ngại vật.
1. Kích hoạt dừng khẩn cấp:
- Trong trường hợp khẩn cấp, ngay lập tức nhấn nút dừng khẩn cấp (Emergency Stop).
- Nút này sẽ ngắt toàn bộ nguồn điện và ngừng mọi chuyển động của thang nâng.
2. Sử dụng hệ thống hạ khẩn cấp:
- Nếu hệ thống chính gặp sự cố, sử dụng hệ thống hạ khẩn cấp để đưa sàn công tác xuống.
- Đối với thang nâng điện, thường có một bơm tay hoặc van xả thủy lực để hạ sàn xuống.
- Với thang nâng diesel, có thể có hệ thống hạ bằng trọng lực hoặc bơm tay dự phòng.
3. Xử lý mất cân bằng:
- Nếu cảm thấy thang nâng mất cân bằng, ngừng mọi thao tác ngay lập tức.
- Hạ sàn công tác xuống từ từ nếu có thể.
- Không cố gắng leo ra khỏi sàn công tác khi đang ở trên cao.
4. Ứng phó với điều kiện gió mạnh:
- Liên tục theo dõi tốc độ gió thông qua thiết bị đo gió cầm tay.
- Nếu tốc độ gió vượt quá giới hạn an toàn (thường là 12.5 m/s), hạ sàn công tác xuống và ngừng làm việc.
1. Trở về vị trí ổn định cơ bản:
- Hạ sàn công tác xuống hoàn toàn.
- Riêng đối với thang nâng dạng boom lift, thu gọn boom về vị trí nghỉ.
2. Tắt hệ thống:
- Chuyển công tắc chọn chế độ về vị trí "Off" hoặc "Ground Control".
- Đối với thang nâng người diesel, để động cơ chạy không tải trong vài phút trước khi tắt.
3. Cố định thiết bị:
- Nếu cần thiết, sử dụng các thiết bị chèn bánh xe để ngăn thang nâng di chuyển.
- Đối với thang nâng có chân chống, đảm bảo chúng được nâng lên hoàn toàn trước khi di chuyển thiết bị.
4. Kiểm tra sau vận hành:
- Thực hiện kiểm tra nhanh để phát hiện bất kỳ dấu hiệu hư hỏng hoặc mài mòn nào.
- Ghi chép lại thời gian vận hành và bất kỳ vấn đề nào gặp phải trong quá trình sử dụng.
Bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt các bước vận hành cơ bản này, người sử dụng có thể đảm bảo an toàn tối đa khi làm việc với thang nâng người. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hướng dẫn này chỉ mang tính tổng quát và người vận hành cần tham khảo kỹ hướng dẫn sử dụng cụ thể của từng model thang nâng do nhà sản xuất cung cấp.
Đảm bảo an toàn và duy trì bảo trì định kỳ là hai yếu tố then chốt trong quá trình sử dụng thang nâng người. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn và thực hiện bảo trì đúng cách không chỉ kéo dài tuổi thọ của thiết bị mà còn đảm bảo an toàn tối đa cho người vận hành.
1. Đào tạo và chứng chỉ:
- Chỉ những người đã được đào tạo chuyên sâu và có chứng chỉ phù hợp mới được phép vận hành thang nâng người.
- Đào tạo cần bao gồm cả lý thuyết và thực hành, với việc cập nhật kiến thức định kỳ.
2. Giới hạn tải trọng:
- Tuyệt đối không vượt quá giới hạn tải trọng đã được nhà sản xuất quy định.
- Tính toán tổng trọng lượng bao gồm cả người, dụng cụ và vật liệu trước khi vận hành.
3. Sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE):
- Luôn sử dụng đầy đủ PPE, bao gồm mũ bảo hộ, dây an toàn, và giày bảo hộ.
- Kiểm tra tình trạng của PPE trước mỗi lần sử dụng.
4. Đánh giá môi trường làm việc:
- Thực hiện đánh giá rủi ro trước khi bắt đầu công việc.
- Chú ý đến các yếu tố như điều kiện thời tiết, chướng ngại vật, và độ ổn định của mặt đất.
1. Kiểm tra hàng ngày:
- Thực hiện kiểm tra trực quan các bộ phận chính như hệ thống thủy lực, cáp điện, và cơ cấu nâng.
- Kiểm tra mức dầu thủy lực và nhiên liệu (đối với thang nâng diesel).
- Đảm bảo tất cả các nhãn cảnh báo và hướng dẫn vận hành còn nguyên vẹn và dễ đọc.
2. Bảo dưỡng hàng tuần:
- Kiểm tra áp suất lốp và độ mòn của bánh xe.
- Bôi trơn tất cả các điểm khớp nối và chốt theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Kiểm tra độ căng của xích và dây cáp (nếu có).
3. Bảo dưỡng hàng tháng:
- Kiểm tra chi tiết hệ thống điện, bao gồm pin, cáp, và các kết nối.
- Thực hiện kiểm tra chức năng đầy đủ của tất cả các hệ thống an toàn.
- Kiểm tra độ mài mòn của phanh và điều chỉnh nếu cần thiết.
4. Bảo dưỡng hàng quý:
- Thay dầu thủy lực và bộ lọc theo khuyến nghị của nhà sản xuất.
- Kiểm tra kỹ lưỡng cấu trúc của boom hoặc cơ cấu cắt kéo để phát hiện bất kỳ dấu hiệu nứt hoặc biến dạng nào.
- Hiệu chỉnh các cảm biến độ nghiêng và tải trọng.
5. Bảo dưỡng hàng năm:
- Thực hiện kiểm tra toàn diện bởi kỹ thuật viên được chứng nhận từ nhà sản xuất ( nhà cung cấp )
- Thay thế các bộ phận theo khuyến nghị của nhà sản xuất, ngay cả khi chúng chưa có dấu hiệu hư hỏng.
- Cập nhật phần mềm điều khiển (nếu có) lên phiên bản mới nhất.
Việc lưu trữ hồ sơ ( checklist) bảo trì thiết bị trong quá trình sử dụng là cực kỳ quan trọng, không chỉ để đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn mà còn để tối ưu hóa hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị. Hồ sơ cần bao gồm:
- Ngày và chi tiết của mỗi lần bảo dưỡng
- Các bộ phận đã được kiểm tra hoặc thay thế
- Checklist các vấn đề kĩ thuật được phát hiện và cách khắc phục
- Thông tin về người thực hiện bảo dưỡng
Bằng cách tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn và thực hiện bảo trì định kỳ, người sử dụng có thể đảm bảo rằng thang nâng người luôn ở trong tình trạng hoạt động tốt nhất, giảm thiểu rủi ro tai nạn và tối đa hóa hiệu quả công việc.
Việc vận hành thang nâng người đòi hỏi sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn, kỹ năng thực hành và ý thức an toàn cao độ. Qua bài hướng dẫn này, chúng ta đã đi qua các khía cạnh quan trọng từ chuẩn bị, vận hành cơ bản đến các quy tắc an toàn và bảo trì thiết bị.
Điểm mấu chốt cần nhớ là an toàn luôn phải đặt lên hàng đầu trong mọi hoạt động liên quan đến thang nâng người. Đồng thời, giá thang nâng người hiện nay cũng khá cao so với các dòng thiết bị nâng hàng khác. Vì vậy, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình, thường xuyên cập nhật kiến thức và kỹ năng, cùng với việc duy trì bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả công việc.
Cuối cùng, cần nhấn mạnh rằng hướng dẫn này chỉ mang tính tổng quát. Người vận hành cần tham khảo kỹ hướng dẫn sử dụng cụ thể của từng model thang nâng do nhà sản xuất cung cấp. Với sự cẩn trọng và chuyên nghiệp, thang nâng người sẽ là công cụ hiệu quả, góp phần nâng cao năng suất và an toàn trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và xây dựng.
CÔNG TY TNHH NOBLELIFT VIỆT NAM
CN HCM: 365/31 Nguyễn Thị Kiểu, P. Tân Thới Hiệp, Quận 12, HCM
CN BD: Số 41/3 QL13, P. Thuận Giao, TP. Thuận An, Bình Dương
Kho hàng: Bãi xe Miền Nam, số 13 Quốc Lộ, P. Thới An, Quận 12, Tp.HCM
Hotline: 0938.799.586 Gọi ngay (Hoặc) Add Zalo
Mail: sale5@noblelift.com.vn
CHÍNH SÁCH